De ‘Sellaphora catalonica’, gevonden in het Parc del Montnegre i el Corredor, valt op door zijn unieke karakter en benadrukt het belang van het beschermen van tijdelijke aquatische habitats in een veranderende wereld. In de regio Maresme, een van de weinige waar het de afgelopen dagen in de vorm van buien heeft geregend, is zojuist een volledig nieuwe soort aquatisch micro-organisme ontdekt: de Sellaphora catalonica.
Het gaat om een diatomee, een soort microscopisch kleine alg die in zoet water leeft en een sleutelrol speelt in ecosystemen.
De vondst is gedaan in een tijdelijk meer van de beek Ca l’Arenes, in het Parc del Montnegre i el Corredor, in de gemeente Dosrius, een natuurgebied van grote ecologische waarde. en is het resultaat van een internationaal onderzoek onder leiding van onderzoekers van de Universiteit van Barcelona (UB) dat het belang aantoont van tijdelijke aquatische habitats, die vaak onopgemerkt blijven, maar die echte toevluchtsoorden voor de biodiversiteit zijn. De regen van de afgelopen dagen helpt deze tijdelijke habitats weer te doen verschijnen.
Deze ontdekking maakt deel uit van een uitgebreider onderzoek, gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Fottea, waarin het team van de FEHM-Lab-groep (Freshwater Ecology, Hydrology and Management) van de UB drie nieuwe soorten diatomeeën op het Iberisch schiereiland heeft beschreven.
Naast de Sellaphora catalonica in Maresme zijn ook de Sellaphora temporalis in Extremadura en de Nitzschia curvirecta in Murcia ontdekt.
Het onderzoek is gekoppeld aan twee onderzoeksprojecten: DRY-Guadalmed, gefinancierd door het Ministerie van Wetenschap, en CARIMED, geïnitieerd door de Provincie Barcelona om de effecten van klimaatverandering op mediterrane rivieren te evalueren.
Bescheiden habitats, maar vol leven
De plek waar de nieuwe soort werd gevonden, is geen rivier of groot meer, maar een tijdelijke poel: een klein meertje dat alleen tijdens bepaalde periodes van het jaar water bevat, meestal wanneer het regent of wanneer de rivieren niet meer stromen. Dit soort habitats wordt vaak onderschat en krijgt weinig waarde toegekend, maar uit het onderzoek blijkt dat deze poelen voor veel soorten een echte toevluchtsoord zijn.
De onderzoekers verzamelden monsters van 65 tijdelijke poelen tijdens de lente en zomer van 2023 op verschillende plaatsen op het Iberisch schiereiland. Deze gebieden, ondanks hun instabiliteit en tijdelijkheid, herbergen soorten met speciale strategieën om moeilijke periodes zoals droogte te overleven.Lees ookDe school midden in het bos die het leven van een heel dorp in Maresme bepaalt: “De kinderen zijn veel gelukkiger”Clara Bardají Aguilera
In tegenstelling tot de overtuiging dat deze omgevingen alleen gewone organismen herbergen, heeft onderzoek aangetoond dat er zeer diverse soorten leven en dat sommige daarvan volledig onbekend zijn voor de wetenschap.
De vondst is gedaan in de buurt van de dolmen van Ca l’Arenes, in de gemeente Dosrius. Provincie Barcelona
Een sleutelsoort om onze omgeving te begrijpen
De Sellaphora catalonica valt op door zijn bijzondere vorm en microscopische kenmerken die hem moeilijk waarneembaar maken. Deze soort komt voor in koud, licht zuur water met een hoog gehalte aan chloriden en sulfaten, omstandigheden die niet vaak voorkomen in mediterrane omgevingen.
Door deze unieke eigenschappen kan de Sellaphora catalonica een waardevolle ecologische indicator worden die helpt om de microhabitats van het Parc del Montnegre i el Corredor beter te begrijpen en om te monitoren hoe veranderingen in het milieu deze zeer specifieke gebieden beïnvloeden.
De tijdelijke poelen, die verschijnen en verdwijnen afhankelijk van de weersomstandigheden, hebben een hoge milieuwaarde.CC0
Een nieuwe reden om het gebied te beschermen
Deze ontdekking onderstreept het belang van het behoud van tijdelijke aquatische habitats en benadrukt de rol van het Parc del Montnegre i el Corredor als natuurgebied van grote ecologische en wetenschappelijke waarde. Bovendien zet het Maresme op de internationale kaart van de microbiologie en laat het zien dat er nog veel te ontdekken valt, zelfs op relatief nabije en ogenschijnlijk bekende plaatsen.
Het onderzoek is een herinnering dat we moeten inzetten op de bescherming van onze natuurlijke omgeving en de lokale wetenschap moeten blijven stimuleren om de uitdagingen van de klimaatverandering aan te gaan en het behoud van de biodiversiteit te garanderen, niet alleen in Maresme, maar in het hele Middellandse Zeegebied.
