De goudkoorts werkt als een stil referendum en goud is vandaag de dag de nieuwe olie
In augustus hoorden we een verhaal dat als geen ander de toestand van een van de kostbaarste materialen op aarde weerspiegelde. Het blijkt dat in Stilfontein, een oud mijnstadje in Zuid-Afrika, de bewoners niet langer bang zijn voor de leegte van de verlaten tunnels, maar voor de vreemdelingen die in auto’s vol geweren arriveren. Ja, deze gewapende bendes komen om een steeds waardevollere buit mee te nemen.
Historische hausse van het vluchtmetaal.
a, goud beleeft zijn grootste jaarlijkse stijging sinds 1979, met een sprong van 39% die het naar historische hoogtepunten boven de 3.649 dollar per ounce heeft gebracht, en dat niet vanwege een klassieke financiële ineenstorting, maar vanwege de zoektocht naar dekking tegen een politiek en macro-economisch klimaat dat als onstabiel wordt ervaren.
De WSJ vertelde dat Kenneth Pack, een gepensioneerde uit Nevada, het beste voorbeeld is. Hij stapte in april voor het eerst in om zich te beschermen tegen de chaos rond de nieuwe regering-Trump en heeft zelfs na het herstel van de beurs na de verwarring van “Bevrijdingsdag” besloten om 17% van zijn portefeuille in edelmetalen en aanverwante effecten te houden.
Een spectaculaire comeback.
Het fenomeen reikt verder dan de particuliere belegger en is merkbaar van de gangpaden van Costco tot de gepantserde kluizen in Londen, waar het metaal wordt opgeslagen en verhandeld zonder het gebouw te verlaten, en waar de overheersende verwachting is dat de prijs zal blijven stijgen.
Het startpunt ontstond eigenlijk bijna drie jaar geleden met aanhoudende aankopen door centrale banken en Chinese vraag, maar de motor van 2025 is ook westers: een selectieve risicoaversie die samengaat met een beursmarkt die (extra) euforisch is over AI, en die goud gebruikt als verzekering tegen een verzwakte dollar en moeilijk te voorspellen economische beleidsbeslissingen.
Handelsbeleid en de dollar.
Plus: de poging om de wereldhandel te herschikken door middel van tarieven die binnen enkele uren veranderen, heeft de inflatie- en groeiprognoses vervuild, terwijl een drukcampagne op de Federal Reserve de onafhankelijkheid van een belangrijke institutionele pijler in twijfel trekt.
Tegelijkertijd heeft de dollar volgens sommige maatstaven zijn slechtste eerste halfjaar in meer dan een halve eeuw achter de rug, een verslechtering die de aantrekkelijkheid van activa die niet in Amerikaanse valuta zijn uitgedrukt, vergroot. Het uitblijven van tastbare vooruitgang bij het oplossen van conflicten die de markten regelmatig op hun kop zetten, zoals dat in Oekraïne, voegt een geopolitieke laag toe die het beeld van de kwetsbaarheid van de economische orde versterkt en bij veel beleggers herinneringen oproept aan de jaren zeventig: toen energieschokken en de erosie van de koopkracht goud tot een vluchtweg maakten in tijden van onzekerheid.
Investeringskanalen.
Deze stijging is niet alleen een sociologisch verhaal: je kunt het geld daadwerkelijk volgen. De Amerikaanse ETF’s die worden gedekt door fysiek goud hebben hun vermogen sinds januari met 43% zien groeien, met maandelijkse instromen die tot de grootste van het afgelopen decennium behoren, terwijl hedgefondsen bijna de helft van hun nettoblootstelling aan grondstoffen in het metaal hebben geconcentreerd, waardoor de kortetermijnbewegingen worden versterkt.
De boodschap van Jerome Powell in augustus in Washington, waarin hij de start van renteverlagingen suggereerde, werkte als een dubbele katalysator: op korte termijn wordt het minder duur om een activum zonder coupon aan te houden ten opzichte van staatsobligaties. Op middellange termijn, als de rente wordt verlaagd bij volledige werkgelegenheid en een inflatie die nog steeds boven de doelstelling ligt, bestaat het risico dat er meer aanhoudende prijsdruk ontstaat die de bullish thesis ondersteunt. De gevoeligheid van goud voor de opportuniteitskosten is onmiddellijk, maar de kracht ervan hangt af van het onderliggende verhaal: als de renteverlaging gepaard zou gaan met een zwakke dollar en hardnekkige inflatieverwachtingen, zou de marginale stroom het edelmetaal blijven begunstigen.
Vluchtpsychologie.
Dat is inherent aan de mens. In dit klimaat verspreidt de vluchtpsychologie zich verder dan alleen onder professionals. Zoals het Journal in Londen samenvatte, melden die particuliere kluizen een constante stroom van vermogens die de voorkeur geven aan de tastbare veiligheid van edelmetaal, tot het punt dat ze van plan zijn hun opslagcapaciteit te verdubbelen, terwijl op straat het aantal mensen toeneemt dat sieraden verkoopt om te smelten omdat “de waarde in het materiaal zit”, waardoor het vakmanschap wordt verdrongen door het gewicht van het metaal.
Het verhaal sijpelt ook door in politieke en commerciële kanalen, met publieke figuren die de omzetting van pensioenrekeningen in goud promoten, een teken dat het niet langer een niche-instrument is, maar zich heeft gevestigd als een transversaal symbool van vermogensbescherming. Het opvallende detail is dat deze hausse samenvalt met beursrecords: er is geen algemene vlucht uit risico’s, maar een expliciete afdekking tegen ongunstige scenario’s die de markt niet helemaal uitsluit.
Risico’s en tegenwichten.
Deze week legden veel Amerikaanse media uit dat het gevaar dat de goudkoorts aanwakkert, een vervloekt woord uit de jaren zeventig is: stagflatie, dat wil zeggen een combinatie van hoge inflatie en zwakke groei die de winsten uitholt en de financiering duurder maakt. Verschillende analisten waarschuwen dat de kans hierop is toegenomen en dat dit, mocht het zich voordoen, een optimale macro-economische omgeving voor goud zou opleveren.
Het tegenwicht: een herstel van het vertrouwen in de groei van de Verenigde Staten en in de rol van de dollar als reservevaluta zou de impuls kunnen afremmen, maar met aanhoudende handelsspanningen en een buitenlands beleid dat als terughoudender wordt ervaren, lijkt dat scenario onwaarschijnlijk. Goud stijgt niet in een rechte lijn en is gevoelig voor veranderingen in de reële rente en de risicobereidheid, maar het huidige machtsevenwicht (structurele aankopen door centrale banken, financiële stromen naar ETF’s, geopolitieke dekking en twijfels over de prijsdiscipline) verklaart waarom 2025 qua intensiteit doet denken aan de laatste grote schok voor het edelmetaal.
Ja en nee.
Als men dat wil, fungeert de hausse van goud als een soort stil referendum over drie vectoren: de geloofwaardigheid van het economisch beleid, de soliditeit van de dollar en de aanhoudende geopolitieke spanningen. Zolang de combinatie van grillige invoerheffingen, institutionele druk en vastgeroeste conflicten het gevoel in stand houdt dat het vreemde het nieuwe normaal is, zal het edelmetaal zijn inertie als systeemveiligheid behouden.
Als er daarentegen op een gegeven moment een alternatief scenario ontstaat (sterkere groei, inflatie die op geloofwaardige wijze naar het streefcijfer convergeert en/of een dollar die in waarde stijgt), zal de markt zijn posities aanpassen en zal een deel van het enthousiasme verdwijnen. Tot dan zien we minder een emotionele zeepbel dan wel de koele beslissing van velen om een soort premie te betalen voor zekerheid in een wereld waar de parameters plotseling snel veranderen.
