Deze 85 structuren beïnvloeden de dynamiek van gletsjers en de zeespiegel. Daarom is hun stabiliteit van cruciaal belang om toekomstige rampen te voorkomen. Onder de immense ijskap van Antarctica gaat een ontdekking schuil die de wetenschappelijke gemeenschap heeft verrast: de Europese Ruimtevaartorganisatie (ESA) heeft 85 onbekende structuren ontdekt die onder het ijs “actief” blijven. De vondst, mogelijk gemaakt door de satelliet CryoSat, onthult een verborgen systeem dat van invloed is op de dynamiek van gletsjers en de toekomst van de zeespiegel.
Deze subglaciale structuren zijn meren die ontstaan door de interne warmte van de aarde en de wrijving die wordt gegenereerd door het verschuiven van het ijs. Onderzoekers hebben vastgesteld dat deze vloeistofmassa’s niet statisch zijn: ze vullen zich en lopen periodiek leeg, waardoor de stabiliteit van de ijskap verandert.
Het onderzoek, gepubliceerd in Nature Communications, maakte het mogelijk om de inventaris van actieve meren in Antarctica uit te breiden tot een totaal van 231. Deze vooruitgang biedt een ongekend inzicht in het hydrologische systeem dat verborgen ligt onder het ijs, wat van fundamenteel belang is om te begrijpen hoe het witte continent evolueert in een context van klimaatverandering.
Cycli die het oppervlak transformeren
De analyse van tien jaar aan CryoSat-gegevens bracht subtiele veranderingen in de hoogte van het ijsoppervlak aan het licht, veroorzaakt door het vullen en leeglopen van deze meren. Deskundigen identificeerden bovendien vijf onderling verbonden netwerken die een complexere dynamiek aan het licht brengen dan eerder werd gedacht.
Professor Anna Hogg van de Universiteit van Leeds merkte op: “Het was fascinerend om te ontdekken dat de oppervlakte van subglaciale meren kan veranderen tijdens de verschillende vul- of afvoercycli”. Haar woorden onderstrepen de noodzaak om deze systemen te blijven monitoren terwijl ze evolueren.
Sleutels om de zeespiegel te voorspellen
Tot nu toe hielden de modellen die de stijging van de zeespiegel voorspellen geen rekening met de subglaciale hydrologie. Voor hoofdauteur Sally Wilson zullen deze nieuwe gegevens een beter begrip van de waterstroming onder het ijs mogelijk maken en de voorspellingen over het gedrag van de Antarctische ijskap verbeteren.
De coördinator van de Polar Science Cluster van de ESA, Martin Wearing, benadrukte het belang van deze ontdekking: “Hoe beter we de complexe processen begrijpen die van invloed zijn op de Antarctische ijskap, hoe nauwkeuriger we de omvang van de zeespiegelstijging kunnen voorspellen”.
Er is echter één uitzonderlijk geval: het Vostokmeer. Dit meer ligt op ongeveer vier kilometer diepte en wordt als stabiel beschouwd, hoewel het voldoende water bevat om de Grand Canyon te vullen en zelfs nog meer. Als het leeg zou lopen, zou dat een aanzienlijke impact hebben op het evenwicht tussen het ijs en de oceanen.
